Strój Krakowiaka – koszula, czapka , spodnie.
Koszula krakowiaka. Koszula jest z długimi rękawami ujętymi u dołu w mankiet i małym kołnierzykiem, wszyta w karczek, ma zapięcie w przodzie u góry. Można jej nie kroić, a, jak mówią górale, drzeć, gdyż składa się z siedmiu kwadratów po prostej nitce: jednego na karczek tyłu i przodu, w którym po złożeniu na pół wykrawa się otwór na otwór szyi, dwóch szerszych od tamtego na tył i przód koszuli, dwóch, długości ręki, na rękawy oraz dwóch do wszycia w charakterze klinów pod pachami. Do tego dwie wąskie pliski do wykończenia zapięcia z przodu i dwie na mankiety. Kroi się także kołnierzyk — jak kołnierz bebe, tylko wąski lub inny dowolny, mały.
Rysunek. Elementy koszuli krakowskiej: a — kwadrat na karczek (z wyciętym otworem na głowę i rozcięciem z przodu na zapięcie), b — kwadrat na tył (i przód) koszuli; kroić dwa razy, c — prostokąt na rękaw; kroić dwa razy, d — kwadrat na klin; kroić dwa razy, e — plisa na mankiet; kroić dwa razy, f — kołnierz; kroić 2 razy ze złożonej tkaniny, g — gotowa koszula.
Kolejność wykonania:
1. W kwadracie na karczek wyciąć otwór na szyję, przeciąć z przodu od otworu w dół na zapięcie, wykończyć to rozcięcie pliskami.
2. Uszyć kołnierz i wszyć go, podkrój szyi wykończyć pliską ze skosu, jak w stroju góralki.
3. Zmarszczyć prostokąty na przód i tył koszuli, wszyć je do karczka, bez zszywania boków.
4. Przyszyć bok kwadratu przeznaczonego na klin do boku rękawa, zszyć (po lewej stronie) rękaw, przyszywając jednocześnie drugi brzeg klina do rękawa. Zmarszczyć dół rękawa, przyszyć złączony w obwód zamknięty mankiet do lewej strony rękawa, odwrócić na prawą, zachylić brzeg, przystębnować.
5. Zszyć boki, przyszyć rękawy.
6. Wykończyć koszulę: podłożyć dół, wszyć guziki, zrobić pętelki.
Czapka krakowiaka. Czapkę krakowską szytą z tkaniny kroi się nieco inaczej niż robioną z papieru, ponieważ tkanina jest miękka i inaczej się układa.
Rysunek. Czapka do stroju Krakowiaka: a — elementy czapki szytej z tkaniny, b — elementy czapki szytej z papieru (forma góry i otok), c — piórko pawie wycięte z dwustronnie sklejonego papieru glansowanego i naciętego na brzegach, d — pasek naciętej czarnej bibłuki z podwiniętymi nacięciami do przyklejenia jako „baranek”.
Na czapkę z tkaniny bierze się plisę szerokości 10 cm i długości równej obwodowi głowy, zszywa się ją w obwód zamknięty, a następnie od góry wszywa kwadrat tektury obleczony taką samą tkaniną (bok kwadratu wynosi tyle co czwarta część obwodu głowy), od dołu zaś przyszywa naokoło pas baranka, kładąc pomiędzy baranek i tkaninę usztywnienie, np. tekturkę.
Na czapkę z papieru robi się formę jak na rysunku, składającą się z góry czapki (łącznie z denkiem) i z otoka. Na otok nakleja się nacięte paski czarnej bibułki z zawiniętymi brzegami, a potem wkleja posklejaną górę.
Do jednej i drugiej można zrobić sztuczne piórko pawie ze sklejonego dwustronnie glansowanego papieru, który się elipsowato wycina i nacina brzegami.
Spodnie Krakowiaka. Do stroju Krakowiaka są one szerokie, na gumkę w pasie i u dołu nogawek. Kroi się je według zmodyfikowanej formy spodni podstawowych, likwidując zaszewki, dodając tkaniny w pasie na tunel i poszerzając nogawki.
Rysunek. Dostosowanie formy spodni podstawowych do spodni w stroju Krakowiaka: a — tył, b — przód.
Zmiany przeprowadza się następująco. W przodzie i tyle nogawki przedłuża się w obie strony linię dołu.
W przodzie nogawki z punktu 8 spuszcza się prostopadłą do linii dołu i punkt przecięcia oznacza się 12a. Przez punkt 9 przeprowadza się w górę i w dół prostopadłą do linii dołu nogawki i punkt przecięcia z nią oznacza 13a. Przedłuża się w prawo linię pasa 5—6 i punkt przecięcia z poprzednio wykreśloną prostopadłą oznacza się 6a. Przód nogawki wyznaczają punkty 5—8—12a—13a—6a—5.
W tyle nogawki z punktu 8 spuszcza się prostopadłą do linii dołu i punkt przecięcia oznacza się 17a. Przez punkt 7 w górę i w dół przeprowadza się prostopadłą do linii dołu i punkt przecięcia oznacza się 18a. Przedłuża się linię pasa 11—5 w prawo i punkt przecięcia z wykreśloną poprzednio prostopadłą oznacza się 5a. Tył nogawki wyznaczają punkty 11—8—17a—18a—5a—11.
Kolejność szycia jest taka, jak przy spodniach Japonki.
