Strój Krakowiaka – kamizelka.
Piękny i barwny strój krakowski dla chłopca rzadko jest u nas widywany — w przeciwieństwie do stroju dla dziewczynki—spotykanego o wiele częściej. Może odstrasza określona kolorystyka, której nie można ominąć, może i to, że taki strój nie jest dla chłopca ubiorem wyjściowym, a przydać się może praktycznie tylko na jakąś imprezę artystyczno-rekreacyjną? Ale właśnie dlatego warto o nim przypomnieć z okazji przebieranej zabawy.
Galowy strój krakowski składa się z czerwonej czapki rogatywki z pawim piórem, której otok obszyty jest barankiem, szerokich spodni w biało-czerwone podłużne paski, wpuszczanych w cholewy, chabrowej kamizelki o charakterystycznym kroju i białej koszuli.
Buty nie stanowią problemu — ich rolę mogą spełniać czarne kalosze, koszulę można nałożyć zwykłą białą z długiem rękawem, choć prawdziwa krakowska ma właściwy sobie krój (przedstawiony dalej). Spodnie do takiego stroju można zrobić, naszywając czerwone paski (tasiemki, paski krepiny) na spodnie od białej piżamy, a czapkę skleić z papieru, robiąc też imitację piórka i baranka. Najgorzej jest z kamizelą. Prawdziwa kamizela krakowska szyta jest z sukna, ma bogate zdobienia haftem, lamówkami, pomponikami i metalowymi detalami, jak guziki, zatrzaski, kółka itp. Kamizela zwana jest czasem kaftanem. Do stroju na zabawę można ją uszyć niekoniecznie z sukna, a z bai, kocyka, wykrochmalonego grubszego płótna itp., haft zaś i lamówki zastąpić ich imitacją, jak w stroju górala, jednak trzeba zachować charakterystyczne dla tego stroju szczegóły — krój i rysunek zdobień.
Rysunek. Modyfikacja formy sukienki luźnej na figurę bez biustu — na kamizelę do stroju Krakowiaka.
Kamizela. Kroi się ją ze zmodyfikowanych form tyłu i przodu sukienki lekko wciętej na figurę bez biustu. Formy tyłu i przodu sukienki łączy się tak, by linia 5—15a—17 tyłu spotkała się z linią 5—16a—19 przodu.
Z punktu 13 tyłu spuścić prostą prostopadłą do linii pasa i dołu. Punkt przecięcia z dołem oznaczyć liczbą 30, a linię przecięcia z pasem 13a. Połowę obwodu pasa (przy wzroście 115 cm wynosi to 28,5 cm dla sylwetek proporcjonalnych) odjąć od szerokości połączonej formy w pasie, mierząc po linii pasa tyłu i linii pasa przodu. Będzie to luz na wcięcia.
Na linii pasa tyłu odmierzyć;
2—2a — wcięcie po linii środka tyłu = 30% obliczonego luzu,
13a—13b wcięcie po linii boku tyłu = 30% obliczonego luzu,
13a—13c = 13a—13b — wcięcie po linii boku przodu = 30% obliczonego luzu.
Długość kamizeli sięga do połowy uda, linię dołu należy więc przeprowadzić w odpowiedniej odległości od linii pasa.
Z punktu 2a spuścić prostą prostopadłą do linii dołu oraz połączyć punkt 2a z punktem 1 tyłu. Przecięcie z linią dołu oznaczyć 31.
Połączyć punkt 13 prostymi z punktem 13b oraz z punktem 13c. Z punktów 13b i 13c spuścić proste prostopadłe do linii dołu, a punkty przecięcia oznaczyć 30a i 30b.
Połączenie punktów 31—2a—1—9—12—13—13b—30a—31 daje kontury formy pleców kamizeli.
Połączenie punktów 18—10—8—14—12—5—13 (z formy pleców przed zmodyfikowaniem) — 13c—30b—18 daje kontury formy przodu kamizeli.
Rysunek. Części formy kamizelki do stroju Krakowiaka z uwidocznionymi dodatkami na szwy i wykończenia:
a — tył, b — przód, c — plisy do rozcięć w tyle, d — kołnierz stójka.
Kroi się dodatkowo trzy plisy (rysunek c) do wstawienia w rozcięcia tyłu od pasa do dołu wzdłuż linii 2a—31 oraz 13b—30a i kołnierz.
Kołnierz jest stojący; kroi się go jak do stroju kominiarczyka.
Na szwy i wykończenia stosuje się dodatki jak na rysunku powyżej; brzegi przodów, pach, kołnierza oraz boki przodów od dołu do pasa nie potrzebują dodatków, gdyż będą oblamowane czerwoną wypustką.
Rysunek. Kamizelka krakowska: a — tył, b — z boku, c — z tyłu, d — widok od tyłu kamizelki rozłożonej.
Kolejność wykonania:
1. Plisy złożyć we dwoje wzdłuż, lewą stroną na wierzch, zszyć do góry, wywrócić na prawą stronę, dwie przyszyć do boków tyłu od dołu do pasa i jedną plisę do prawej części tyłu po środku.
2. Obszyć czerwoną lamówką dół prawej połowy tyłu wraz z doszytymi plisami. Obszyć tak samo lewą połowę tyłu, zaczynając od góry plisy, przez jej bok, dół tyłu i jego środkowe rozcięcie.
3. Zszyć środek tyłu do pasa, ramiona i boki kamizeli również do pasa. Wszyć kołnierz — przody i wierzch kołnierza nie muszą być zszyte, gdyż będzie on lamowany wraz z przodami kamizeli.
4. Obszyć czerwoną lamówką przody kamizeli, zaczynając od linii pasa przy zszyciu z tyłem, po boku, dole, rozcięciu przodu, kołnierzu — i dalej symetrycznie z drugiej strony, oraz pachy.
Ozdobić kamizelę haftem i pomponami-chwaścikami. Taki chwaścik robi się z pęczka włóczki długości około 10 cm. Pęczek składa się na pół i przewiązuje kilka razy taką samą nicią. Naszywa się je wzdłuż przodów, u góry, na kieszeniach i u góry naszytych plis z tyłu.
